środa, 24 czerwca 2020

Muzeum Budownictwa Ludowego (Sanok, ul. Rybickiego 3)

Największy pod względem liczby zgromadzonych obiektów skansen etnograficzny w Polsce prezentujące budownictwo grup etnograficznych Podkarpacia z okresu od XVII do XX wieku: w tym budownictwo pogórzańskie, doliniańskie, łemkowskie i bojkowskie. Do najliczniejszych obiektów należą budynki mieszkalne lub mieszkalno-gospodarcze m.in. kuźnie. Znajdują się tu również obiekty sakralne takie jak kościół rzymskokatolicki i cerkwie greckokatolickie. A ponad to: budynek szkoły, plebanii, dwór i remizy strażackie oraz obiekty przemysłowe służące eksploatacji ropy naftowej.

Zrekonstruowany Galicyjski Rynek jest ideowym obrazem centrum miasteczka z początku XX wieku i mimo, iż nie jest odtworzeniem konkretnego układu urbanistycznego niezwykle wiernie oddaje wygląd typowego drewnianego miasteczka południowo-wschodniej Polski. Dwór ze Święcan ulokowany jest niezwykle malowniczo na wzniesieniu, skąd rozpościera się szeroka panorama na miasto i wzgórze zamkowe. Dworowi przywrócono pierwotny wygląd poprzez odbudowanie ganku w elewacji ogrodowej, odtworzenie kominków we wnętrzach oraz rekonstrukcję polichromii ściennej w domowej kaplicy.

Wystawa stała Ikona Karpacka jest prezentacją najlepszych przykładów malarstwa ikonowego z muzealnej kolekcji sztuki cerkiewnej. Na ekspozycji udostępniono ponad 200 egzemplarzy, najstarsze z XV wieku. Zbiór pochodzi z cerkwi podległych najpierw prawosławnej, później greckokatolickiej eparchii przemyskiej i lwowskiej, a w ramach aktualnych granic państwowych – greckokatolickiej Diecezji Przemysko-Nowosądeckiej. W zakresie nomenklatury wobec ikon najstarszych datowanych na XV i XVI wiek, w literaturze przedmiotu i niniejszym tekście używa się określenia zachodnioruskie, mając na uwadze rusińskie dziedzictwo ziem przyłączonych około połowy XIV wieku do Polski, a względem ikon powstałych od XVII wieku – ukraińskie, ze względu na rodzący się wówczas etnos ukraiński.

Sektor naftowy upamiętnia podkarpackie tradycje najstarszego ośrodka górnictwa naftowego na świecie, gdzie kopalnie ropy naftowej powstawały już przed 1884 rokiem. Kolekcja prezentuje cykl wydobywczy ropy. Znajdują się w niej wieże wiertnicze, szyb typu kanadyjskiego, kieraty pompowe, żurawie, wozy żelazne do przewozu ropy oraz jedyny na świecie egzemplarz lokomobilowego kotła parowego z roku 1919, z podwoziem wyprodukowanym w Fabryce Wagonów i Maszyn w Sanoku.

Tyle Miejsc.